Victoria KR21 Swing, model F - 1956

Sinds kort ben ik ook in het bezit van een Victoria KR21, beter bekend als "Swing". Deze motor dankt zijn naam aan het feit dat de motor een geheel vormt met de achtervork, en dit geheel op en neer gaat ("swingt") bij het inveren. Deze constructie is ontworpen door Norbert Riedel, die ook de constructeur is van de Imme die op vergelijkbare wijze opgebouwd was.

Het is een 200cc 2-takt, met een voor die tijd moderne vormgeving en een aantal technische innovaties. Ten eerste natuurlijk de constructie van de achtervork. De rechterzijde is van gegoten aluminium en vormt een geheel met de versnellingsbak en het carter. In de achtervork loopt de ketting in een gesloten oliebad.
De voorvork is een swing-arm vork, maar met een aparte constructie. In de zichtbare vork van plaatstaal zit een losse vork van buis, die afgeveerd wordt met een veerelement dat voor het balhoofd geplaatst is.
Het meest bijzonder is echter de schakeling. De versnellingsbak werkt met een zogenaamde "trekspie". Dit is een soort as met een verdikking, die heen en weer schuift in een van de versnellingsbak assen. De verdikking drukt kogels naar buiten, waardoor één van de tandwielen op de as vastgezet wordt. Door de trekspie door te schuiven wordt de volgende versnelling ingeschakeld. Deze constructie is op zich niet zo bijzonder (is bijvoorbeeld ook jarenlang toegepast in de brommers van Zündapp), maar de bediening is dat wel. De trekspie wordt namelijk elektromagnetisch heen en weer geschoven! Schakelen gebeurt met 4 drukknoppen op het stuur, waarmee de gewenste versnelling gekozen wordt. Helaas bleek dit geavanceerde schakelsysteem ook het zwakste punt van de motor, zeker in het geval de berijder een bedieningsfout maakte. Klik hier voor een schematische weergave van het schakelsysteem.

Mijn motor is van 1956, en nog voorzien van het originele (linnen) Nederlandse kenteken. Ik heb er ook een origineel onderdelenboek bij, en ben op zoek naar meer documentatie. Hier een paar foto's van de motor in de staat waarin ik hem gekocht heb.

Een aantal jaren terug heb ik op een show eens een perfect gerestaureerde Swing gezien. Vanwege de innovatieve techniek heeft deze motor toen veel indruk op mij gemaakt. Vandaar dat ik deze niet kon laten staan toen ik hem tegen het lijf liep....

De Victoria Swing is geleverd in diverse uitvoeringen. Mijn motor is van het meest luxe type F, met verchroomde zijkanten van de tank en een 2-persoons buddyseat. Er zijn ook uitvoeringen met 1 of 2 zweefzadels, 1 of 2 1-persoons "buddyseats" en met een geheel gespoten tank.
Een overzicht van al deze varianten is te vinden in de Victoria "Hausmitteilung" uit 1955. Dit is een soort voorlichtingskrantje van 8 pagina's, bedoeld om de dealers voor te bereiden op de verkoop van de Swing. Dit is heel goed te zien aan de weetjes ("Das muss man wissen"), en het stukje daaronder onder de titel "Erwerben kommt von Werben". Ook toen werd al gebruik gemaakt van onafhankelijke testen om de verkoop te stimuleren, getuige de overdruk van het testverslag van de Adac. Let vooral eens op de verkoopprijzen voor de verschillende modellen, daar koop je ze nu niet meer voor!

Er werd indertijd veel geadverteerd in motorbladen om de Swing aan de man te brengen. Enkele voorbeelden (klik op de afbeeldingen om ze groter te zien):

In het Duitse blad Oldtimermarkt, nr. 2 van 2002, heeft een aardig artikel gestaan over deze interessante motor. Klik hier om het volledige artikel te zien.
Ik heb op het moment nog veel meer informatie over deze motor. Ik hoop die in de komende tijd te scannen en hier te publiceren.

Voor de liefhebbers is er ook een boek over de historie van Victoria. Hierin wordt de historie van het merk beschreven vanaf de oprichting als fiestfabriek in 1886, tot aan de ondergang in 1958. Het boek is geschreven door Thomas Reinwald, en uitgegeven door uitgeverij Podszun (ISBN-nr. 3-86133-262-0). In dit boek staan ook vele Victoria modellen beschreven, waaronder uiteraard de Swing en zijn ontstaansgeschiedenis als variant op de Peggy scooter uit 1953.

Back

Top