Simplex 1932

Als Nederlander vind ik de Nederlandse motorhistorie, hoewel vrij beperkt in verhouding tot veel andere landen, interessant. Vandaar dat ik de kans niet liet lopen om een Simplex aan mijn verzameling toe te voegen. Het is een lichte motor, eigenlijk een "rijwiel met hulpmotor". Het is een zwaar gebouwd fietsframe met daarin het bekende Sachs 74cc inbouwmotortje. Net zoiets als mijn Hulsmann uit 1932, alleen lijkt het Simplex frame al wat meer op een brommer of motor.
Eerst maar weer eens een paar foto's:

Leuk detail is de verende voorvork. De hele onderkant kan voor- en achterwaarts bewegen en wordt dmv. bladveren in zijn middenpositie gehouden:

Deze pendelbeweging geeft wel een heel vreemd gevoel, als de vork wat inveert voelt het aan alsof je er gewoon doorheen zakt! Op de vork staat "Ideal Opladen RLHD", waarschijnlijk is dit de fabrikant.

De vorige eigenaar heeft hem in 1962 gekocht en een (flink) aantal jaren gebruikt. Daarna is de motor aan de kant gezet, en later eens gerestaureerd. De laatste jaren heeft de motor stil gestaan. Omdat hij er niets meer mee deed zocht hij een liefhebber voor de motor, en zo is hij bij mij gekomen.

Uiteraard ben ik meteen op zoek gegaan naar afbeeldingen van zo'n motor, om te zien hoe origineel de mijne is. Helaas is er over de lichte Simplexen niet veel te vinden op internet. Gelukkig heeft de VMC in december 2000 het hele nummer van de nieuwsbrief aan het merk gewijd (nog bij de VMC verkrijgbaar).

Daarin staat een afdruk uit de "Prijscourant 1931-32" met daarin een afbeelding:

Zo te zien is mijn Simplex dus nog heel dicht bij het origineel! Ik dacht dat de kettingbeschermer ontbrak, maar volgens de prijscourant is dat een extra want hij is "niet vereischt". Ik denk niet dat ik er nu nog een kan vinden voor de toenmalige prijs van 4,- gulden.
Wat niet origineel lijkt:

• de koplamp (ziet er te modern uit, alhoewel de vorm aardig overeen lijkt te komen met de folder)
• het achterlicht
• het (draai)gashendel, zo te zien hoort er een manette op
• de voorrem, een trommelrem in plaats van de originele velgrem (maar op een website over transportfietsen las ik dat Simplex ook (eigen) trommelremmen aanbood voor zijn lichte motorfietsen, dus mogelijk was dit een optie)
• de (rubberen) pedalen zijn van een moderne brommer, hoewel de vorm wel lijkt op de originele
• het driehoekige tasje onder het zadel zit er niet op

Verder is het zadelovertrek niet fantastisch, het lijkt niet echt mooi op het (originele!) zadelframe te passen. Wel zoals het hoort is het messing Sachs logo op het ontstekingsdeksel. Later waren die van aluminium met blauw geverfd logo, maar in de eerste jaren waren ze van messing met het logo in reliëf aangebracht. Ook het motornummer (rond 39000) klopt met het jaar 1932 (Sachs motornummers 36150-48000).
Normaal is op de Torpedo achternaaf, ook gemaakt door Sachs en met de inbouwmotor meegeleverd, in hele kleine cijfertjes ook het bouwjaar aangegeven. Ik heb het nummer echter niet kunnen vinden onder de poedercoating.

Hoewel je zo'n 32-er Simplex niet vaak tegenkomt, had ik al foto's van een vrijwel gelijk exemplaar. Deze heb ik gemaakt tijdens 2 oldtimer evenementen in het Noorden: in Ruinerwold in 2010 en bij de 98cc rit in 2014.

Volgens de eigenaar is deze uit 1931. Maar het motornummer is iets boven de 39000 (zou dus uit 1932 zijn) en op de achternaaf staat ook 1932. Waar deze motor duidelijk verschilt van de mijne is de voorvork.
Deze motor heeft wel een oude messing koplamp, en inderdaad een gasmanette.

Op Youtube staat ook een filmpje van een 74cc Sachs-Simplex uit 1931. Waarschijnlijk is dit dezelfde als op de foto's hierboven (ook gezien de kleur), maar dat is wat moeilijk te zien. Het kenteken is in ieder geval wel verschillend.

En wat een toeval... terwijl ik dit zit te typen (eind december 2017) staat er een vergelijkbare motor te koop op Marktplaats! Hij wordt aangeboden als zijnde van bouwjaar 1935 (staat ook zo op kenteken), maar lijkt wel heel sterk op het 1932 model:

Op een van de foto's zijn vaag de eerste 2 cijfers van het motornummer te zien, en dat lijkt te beginnen met 41. Dat motornummer is volgens de lijst inderdaad uit 1932.
Het framenummer is ook niet veel hoger dan van mijn eigen Simplex. Volgens de RDW is het een 74cc motor, maar aan de vorm van de cilinder is duidelijk te zien dat dit een 98cc is. Wat duidelijk afwijkt van zowel mijn Simplex als de 31-er boven, is de vorm van de tank en de ongeveerde voorvork.
Het model van de uitlaatdemper lijkt op deze foto's ook afwijkend, maar in werkelijkheid is hij hetzelfde als op mijn motor, alleen zijn de verticale eindschotjes (de "vissenstaart") er af.

Tot mijn grote verrassing was er in oktober 2018 weer een soorgelijke Simplex met 74 cc Sachs motor te koop bij EarlyMotors. Dit keer aangeboden als zijnde uit 1934, maar afgaande op het motornummer (begint met 44) zou deze uit 1932 moeten zijn.

Deze lijkt (afgezien van de veel slechtere staat) heel sterk op de mijne, maar met wéér een ander type voorvork, een lichte webb-vork met trekveren die ook op latere lichte Simplex motoren gebruikt is. Hier is de koplamp duidelijk een oud type, maar hij lijkt wel anders dan op de tekening uit de prijscourant. Hier een close-up van de voorvork vering en de koplamp:

Leuk detail zijn de houten pedalen van de trappers, die mogelijk nog origineel zijn:

Op Central Classics in december 2018 liep ik ook tegen een soortgelijke Simplex op:

Volgens de eigenaar is deze van 1934. Het motornummer begint met 67 en volgens de lijst beginnen de motornummers van 1934 bij 66780, dus dat lijkt te kloppen. Op de achternaaf meende ik 33 te zien staan, maar dat was maar moeilijk te zien dus ik kan me vergissen.
Deze motor lijkt heel sterk op de mijne, ook de voorvork is van hetzelfde type met de bladveren. Wel heeft deze een afwijkende kettingkast over de aandrijfketting, groter dan de standaard aluminium kettingkast die bij de Sachs motor hoort.
Leuk is dat deze motor nog het originele zadeldek lijkt te hebben:

Het zadel lijkt wel wat groot voor zo'n lichte motor, maar het zadelframe is wel het originele zoals ook op mijn eigen motor zit en op die van Early Motors hierboven.

Op internet vond ik ook 2 foto's van een 1932 Simplex met 74cc Sachs motor:

In eerste instantie lijkt deze motor weinig overeenkomst te hebben met de anderen. Een in het oog springend detail is het racy stuur. In combinatie met het lage frame (de bovenbuis eindigt duidelijk lager dan bij de anderen) geeft dit wel een heel "snel" uiterlijk! De voorvork lijkt dezelfde webb-vork met trekveren die ook in de motor van EarlyMotors zit.

Ook in het VMC themanummer staan 2 foto's van een soortgelijk model, volgens het bijschrift van circa 1931. Helaas is de kwaliteit van de foto's niet fantastisch, maar gelukkig wist een andere Simplex eigenaar mij te vertellen dat deze foto's afkomstig zijn uit een artikel over de Simplex historie in het tijdschrift "On Two Wheels" uit 1978. En nog mooier: hij heeft dit tijdschrift en was zo vriendelijk mij een scan van het artikel te sturen. Hier de foto's:

Het motorblokje is inderdaad het type dat alleen in 1931 gebouwd is, onder andere te herkennen aan het aluminium gietstuk aan de uitlaatpoort en het vliegwiel zonder deksel. In het VMC themanummer staat een afbeelding uit een andere prijscourant van 1931-32 (er is er geen bekend uit 1931) waarin het 31-er Sachs blok gemonteerd werd. Maar zoals te zien is op de volgende afbeelding werd er toen een puur fietsframe gebruikt zonder verende voorvork.

De motor op de foto's lijkt verder meer op het model met de 1932 Sachs motor (inclusief de verende voorvork), alhoewel het frame met de gebogen bovenbuis ook weer anders is. Mogelijk is het een overgangsmodel, met nog de oude motor maar een nieuwer frame.

Terug

Naar boven